بيماري يا نشانگان كاواساكي
مقدمه
بسياري از شما نام اين بيماري را شنيده ايد،چه بسا در ميان كودكان نزديكان شما يا فرزندان خودتان با اين بيماري روبرو شده ايد و متحير مانده ايد كه اين بيماري چيست ؟جديد است؟علت آن چيست،چه نشانه هايي دارد؟حتما ميخواهيد از خطرات احتمالي آن آگاه شويد و از وجود درمان مناسب اطمينان حاصل كنيد.در ادامه سعي ميكنم با بيان ساده شمه اي از خصوصيات بيماري را با تعريف نشانگان آن همراه با تصاوير مبتلايان،نحوه تشخيص و درمان را خدمت شما ارائه كنم.اطمينان واثق دارم با افزايش شناخت خانواده ها از اين بيماري و در نتيجه تشخيص و مراجعه و درمان به موقع ميتوان از عواقب بالقوه خطرناك بيماري كه جان فرزندان عزيز ما را تهديد ميكند اجتناب نمود.
تعريف
كاواساكي را اولين بار يك دانشمند ژاپني به نام پروفسور كاواساكي قريب به چهل سال پيش شرح داد و از آن به بعد با افزايش دانش و شناخت نسبت به آن متخصصين كودكان همه جهان توانسته اند جان بسياري از كودكان را نجات دهند.علت دقيق بيماري روشن نيست ولي دانشمندان افزايش نامعمول فعاليت سيستم ايمني بدن بر عليه خود را كه به طور خاص منجربه التهاب منتشر رگ هاي كوچك و متوسط ميشود را بدنبال برخي از عفونت هاي رايج دوران كودكي مطرح ساخته اند.بيش از هفتاد و پنج درصد از موارد بيماري در سنين كمتر از پنج سال اتفاق ميافتند و گرفتاري شيرخوران كمتر از سه ماه و بزرگسالان بسيار نادر است.اما عارضه عمده كه خطر بالقوه بيماري است گشاد شدن شديد(آنوريسم) شريان هاي معروف كرونر در قلب است كه در بيست و پنج درصد از بيماران در صورت عدم درمان مناسب و به موقع اتفاق ميافتد و با خطر پارگي رگ مبتلا و در نتجه سكته حاد قلبي و مرگ بيمار مواجه است.
نشانگان بيماري كاواساكي
چنانچه كودك شما بخصوص در فاصله سني سه ماه تا پنج سال تب دارد در حدود ٣٨/٣درجه سانتي گراد اين تب قريب به پنج روز علي رقم مراجعه به پزشك و بخصوص درمان با آنتي بيوتيك ادامه دارد به اين بيماري فكر كنيد و زود به متخصص كودكان بخصوص متخصصين بيماريهاي عفوني كودكان مراجعه كنيد.پزشكان علاوه بر تب فوقالذك براي تشخيص بيماري دستكم به چهار تا از نشانه هاي ششگانه زير نياز دارند:
١/التهاب ملتحمه(سفيدي چشم)كه منجر به قرمزي شديد چشم بدون قي يا همان ترشح چركي
٢/قرمزي كف دست و پا همراه با ورم پشت دست و پا در مرحله حاد كه بدنبال آن پوسته ريزي اطراف ناخن هاي دست و پا در هفته هاي دوم و سوم بيماري پيدا ميشود
٣/قرمزي و التهاب در لب ها و زبان توت فرنگي و لب هاي شكاف خورده و زخمي
٤/ظاهر شدن و بيرون ريختن دانه هاي پوستي شبيه سرخك يا كهيري كه تاولي نيستند ولي به ساير اشكال مختلف ديده ميشوند.
٥/بزرگي غدد لنفاوي گردني غالبا يكطرفه كه اين را والدين بشكل برجستگي گرد در گردن ميبينند اما اغلب در معاينه متخصص كودكان معلوم ميشود و چه بسا همكاراني كه اين بيماري را در ذهن نداشته باشند اين علامت با قرمزي شديد گلو را به حساب گلودرد چركي بگذارند و با پنيسيلين يا ساير آنتيبيوتيك ها در صدد درمان آن باشند كه همانطور كه قبلا گفتم اين درمان ها نتيجه بخش نيستند
٦/علاوه بر چهار معيار از معيار هاي ذكر شده متخصصين بايد ساير بيماريهاي رايج را بررسي و احتمال وجودشان را منتفي سازند
***عوارض
همانطور كه ابتدا گفتم مهمترين عارضه بيماري گرفتاري رگ هاي قلب است اين عارضه خطرناك در بيست تا بيست و پنج درصد موارد عدم درمان مناسب و به موقع غالبا در هفته هاي دوم و سوم بيماري و گاهي حتي سال ها بعد ايجاد ميشود و تشخيص آن با اكوكارديوگرافي توسط فوق تخصص هاي قلب كودكان داده ميشود كه بايد با دستور پزشك معالج در فواصل معين تكرار شود.
**درمان
با همه خطرات احتمالي خوشبختانه بيماري كاواساكي قابل درمان است.به محض بروز هر كدام از نشانه هاي ذكر شده فورا به متخصصين بيماريهايي كودكان بخصوص عفوني كودكان مراجعه نماييد.پزشكان كودكان مشكوك را بستري و ضمن انجام اقدامات تشخيصي و بررسي هاي تكميلي درمان را آغاز ميكنند.درمان بيماري با ايمونوگلوبولين وريدي و آسپيرين با دوز بالا و گاهي كورتون وريدي است كه بسته به صلاحديد پزشك كودك بايد در زمان حداكثر ده روز از آغاز بيماري شروع شود.اين درمان خطر گرفتاري عروق قلبي و عواقب ناشي از آن را از بيست و پنج درصد به كمتر از پنج درصد رسانده جان كودكان را در بيشتر موارد نجات مي دهد.
دكتر آويد ميرشكرائي
متخصص بيمارييهاي كودكان، بيماريهاي عفوني كودكان